Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2015

Μαρτίνος Γκαίτλιχ -Γράμμα ενός λύκου της Πάρνηθας στον Άγιο Βασίλη

Αγαπητέ Άγιε Βασίλη,
Είμαι ένας λύκος, από αυτούς που εδώ και λίγο καιρό ζουν στην Πάρνηθα.
Σου γράφω εκ μέρους όλων των λύκων, καθώς και των άλλων πλασμάτων της ελληνικής φύσης. Τα δώρα που θα σου ζητήσω, Άη Βασίλη μου, δεν μπαίνουν σε κουτιά ούτε τοποθετούνται κάτω από το χριστουγεννιάτικο έλατο. Άλλωστε, εμείς ζούμε κάτω απ’ τα έλατα και τα άλλα δέντρα του δάσους, και για εμάς αυτά είναι το ίδιο σημαντικά, όλο το χρόνο.
Αφού απελπίστηκα από όλους τους «αρμόδιους», απευθύνομαι σ’ εσένα για να ζητήσω να πραγματοποιήσεις αυτά που ονειρεύομαι. Το ξέρω ότι δεν συνηθίζεται ένα λύκος να γράφει γράμματα και να ζητάει δώρα. Εμείς όμως, οι λύκοι της Πάρνηθας, επειδή ζούμε κοντά στην Αθήνα, θεωρούμαστε πλέον οι πρωτευουσιάνοι του είδους μας κι έτσι σκέφτηκα να κάνω εγώ την αρχή.

Εκτός των άλλων, η Πάρνηθα είναι ένα εξαιρετικό μέρος για να ζει ένας λύκος, καθώς ένα τμήμα της προστατεύεται ως Εθνικός Δρυμός και διότι έχει ένα σημαντικό πληθυσμό Ελαφιών, που αποτελούν καλή τροφή για εμάς τους λύκους. Κάποτε, στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν, τα Ελάφια ζούσαν σε ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα. Επίσης, στα δάση της χώρας μας ζούσαν Πλατώνια, αυτά τα μικρόσωμα ελάφια με τα πεπλατυσμένα κέρατα. Σήμερα, τα Ελάφια έχουν απομείνει μονάχα εδώ στην Πάρνηθα και στη Ροδόπη, ενώ τα Πλατώνια υπάρχουν μόνο στη Ρόδο και σε κάποια εκτροφεία.

Το πρώτο που θα ήθελα να σου ζητήσω, αγαπητέ Άγιε Βασίλη, είναι να ολοκληρωθούν οι Δασικοί Χάρτες. Χωρίς αυτούς δεν μπορούν να προστατευτούν αποτελεσματικά τα ελληνικά δάση. Δυστυχώς όμως, εδώ και 40 χρόνια, έχει γίνει μόλις το 1% των Δασικών Χαρτών της χώρας! Με αυτούς τους ρυθμούς, θα…τελειώσουν τα δάση πριν τελειώσουν οι Δασικοί Χάρτες! Με το ζήτημα των Δασικών Χαρτών, συνδέεται και ένα άλλο μεγάλο και πολύπλοκο πρόβλημα: αυτό των αυθαιρέτων. Τα αυθαίρετα κτίσματα στα δάση και στις παραλίες, είναι μια χρονίζουσα πληγή. Πολλοί υπουργοί και άλλοι πολιτικοί, έχουν φροντίσει να κάνουν ό,τι μπορούσαν για να νομιμοποιήσουν τα αυθαίρετα (ο σημερινός υπουργός περιβάλλοντος δηλώνει και «οικολόγος», τρομάρα του…).


Μόνο με ένα θαύμα θα δούμε να γκρεμίζονται αυθαίρετα στην Ελλάδα, οπότε το θέμα εμπίπτει πλέον στη δικαιοδοσία της αγιοσύνης σου. Αυθαίρετα υπάρχουν παντού, ακόμα και μέσα σε Εθνικά Πάρκα και άλλες προστατευόμενες περιοχές: από την Στροφυλιά μέχρι τη Ροδόπη (όπου στα Θερμιά υπάρχει η αυθαίρετη παραγκούπολη γνωστή και ως «Φιλιππίνες») και από τις παρυφές της Πάρνηθας μέχρι την παραλία της Δάφνης στον κόλπο του Λαγανά (δηλαδή στην περιοχή που γεννάνε οι απειλούμενες χελώνες Καρέττα)! Ακόμα και σε δύο από τους σπουδαιότερους υγροτόπους της χώρας μας, στο Δέλτα του Έβρου και στην παραλία του Λούρου της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου, έχουν δημιουργηθεί μικροί οικισμοί αυθαιρέτων, συχνά μάλιστα σε καταπατημένους (ή αμφιβόλου ιδιοκτησίας) χώρους.

Επίσης, μια και συζητάμε για προστατευόμενες περιοχές, θα ήθελα να σου ζητήσω να φροντίσεις για το θέμα της οικονομικής και θεσμικής υποστήριξης των Φορέων Διαχείρισης των περιοχών αυτών. Οι Φορείς αυτοί είναι απαραίτητοι για τη διαφύλαξη και διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών. Το πρόβλημα της μόνιμης βιωσιμότητάς τους, ακούω ότι βρίσκεται κοντά στην «οριστική» λύση του, όμως κι άλλες φορές στο πρόσφατο παρελθόν, έχουμε φτάσει κοντά στη λύση του και στο τελευταίο λεπτό όλο κάτι συμβαίνει και η λύση αυτή αναβάλλεται.

Γενικά πάντως, πρέπει να σου πω ότι είναι ανάγκη να βελτιωθεί η προστασία και φύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας. Αντιλαμβάνομαι ότι τα χρόνια της κρίσης έχουν υποβαθμίσει τη φύλαξη αυτή (λες και πριν ήταν καλύτερη, αλλά τέλος πάντων…).  Όλα τα δεδομένα δείχνουν ότι έχει αυξηθεί η λαθροϋλοτομία, η λαθροθηρία, οι ξόβεργες και άλλες πολλές παράνομες δραστηριότητες, που κάνουν θραύση στο «ξέφραγο αμπέλι» της ελληνικής υπαίθρου.

Υπάρχει και κάτι άλλο που θέλω να σου ζητήσω να συμβάλεις, με όλες σου τις δυνάμεις: στην απομυθοποίηση ενός μύθου. Συγκεκριμένα, αναφέρομαι στον γνωστό αστικό μύθο ότι «οι οικολόγοι αμολάνε λύκους, αρκούδες και φίδια». Είναι ένας εδραιωμένος αστικός μύθος, που χαρακτηρίζεται από απίστευτη διάδοση και εμμονή. Και ναι μεν έχουν αυξηθεί οι εμφανίσεις λύκων τα τελευταία χρόνια, όμως αυτό σε καμία περίπτωση δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας απελευθέρωσης ή εισαγωγής. Δυστυχώς, πολλές φορές, οι άνθρωποι  είναι ικανοί να πιστέψουν τα μεγαλύτερα ψέματα παρά να πιστέψουν τις αλήθειες της επιστήμης και του ορθολογισμού.

Και μία αλήθεια που πολλοί άνθρωποι αγνοούν, είναι ότι εμείς οι λύκοι μετακινούμαστε σε μεγάλες αποστάσεις για να βρούμε τροφή: μερικές φορές μπορούμε να διανύσουμε 70 ή και 90 χιλιόμετρα μέσα σε μία νύχτα. Έτσι μπορεί να εμφανιστούμε ξαφνικά σε μία περιοχή που προηγουμένως δεν υπήρχαν λύκοι και αυτό να προκαλέσει απορία στους ανθρώπους και -βεβαίως- να αποτελέσει αφορμή για σενάρια τού γνωστού αυτού αστικού μύθου. Ωστόσο, αν συμβεί το αντίστροφο, δηλαδή αν εξαφανιστούμε από ένα μέρος στο οποίο υπήρχαμε από παλαιά, τότε κανείς δεν μπαίνει στον κόπο να ασχοληθεί με το γεγονός αυτό και να το αναλύσει περισσότερο.

Επίσης, η αλήθεια είναι ότι η πραγματική αύξηση των λύκων, όπου αυτή έχει παρατηρηθεί, οφείλεται σε μια σειρά από άλλους λόγους, που αφορούν στην εγκατάλειψη της υπαίθρου, στις αλλαγές της δασικής διαχείρισης και βλάστησης, στη νομοθεσία προστασίας, καθώς και στη γενικότερη αύξηση του πληθυσμού των λύκων σε κάποιες ευρύτερες περιοχές (π.χ. Βαλκάνια).

Μερικοί άνθρωποι νοιώθουν άβολα στην ιδέα ότι εμφανίστηκαν λύκοι στην περιοχή τους. Πρώτα απ’ όλους οι κτηνοτρόφοι μιας περιοχής, που φυσικά ανησυχούν για τα ζώα τους. Και ναι, μερικές φορές εμείς οι λύκοι τρώμε πρόβατα ή άλλα εκτρεφόμενα ζώα. Αυτές οι ζημίες σημαίνουν απώλεια χρημάτων για τους κτηνοτρόφους που είναι κατανοητό να διαμαρτύρονται. Είναι ανάγκη λοιπόν να εφαρμοστεί ένα συγκεκριμένο κρατικό πρόγραμμα, με στόχο την αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και λύκου. Τέτοια προγράμματα έχουν υλοποιήσει οι περιβαλλοντικές οργανώσεις «Αρκτούρος» και «Καλλιστώ (τα οποία περιλαμβάνουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση του ζητήματος, με ποιμενικούς σκύλους, ειδικές περιφράξεις, έγκαιρες και πλήρεις αποζημιώσεις των κτηνοτρόφων κ.α.), με μεγάλη επιτυχία.

Είναι όμως επίσης απαραίτητο, να συνειδητοποιήσουν οι άνθρωποι ότι όταν μειώνεται η φυσική μας τροφή, δηλαδή τα μεγάλα οπληφόρα ζώα όπως τα ελάφια, τα ζαρκάδια κλπ, δεν μας μένουν και πολλές άλλες επιλογές παρά να στραφούμε στα κτηνοτροφικά ζώα. Εμείς οι λύκοι, που δεν καταλαβαίνουμε από ιδιοκτησία κι από κτηνοτροφία, θεωρούμε φυσικό να σκοτώσουμε και να φάμε ένα ζώο, όταν η πείνα μας μάς οδηγεί στην πράξη αυτή.

Ίσως πολλοί άνθρωποι μισούν εμάς τους λύκους και τα άλλα σαρκοφάγα, επειδή θεωρούν θηριωδία και βαρβαρότητα το ότι εμείς εξασφαλίζουμε την τροφή μας σκοτώνοντας με τα δόντια μας τη λεία μας. Γιατί όμως είναι αυτό βαρβαρότητα και δεν είναι οι 11.751 κυνηγοί στη Νορβηγία που φέτος έβγαλαν άδεια για να σκοτώσουν 16 λύκους; Ποιος είναι το πραγματικό θηρίο, εμείς ή ο άνθρωπος που καταστρέφει τα δάση και οδηγεί στην εξαφάνιση χιλιάδες είδη ζώων και φυτών;

Εμείς σκοτώνουμε για να φάμε και δεν εκστρατεύουμε εναντίων των άλλων λύκων όπως εσείς πολεμάτε με όπλα και βόμβες, τους ίδιους τους συνανθρώπους σας. Αλλά για αυτό το θέμα τού πολέμου, είμαι βέβαιος ότι θα πάρεις πολλά άλλα γράμματα φέτος, Άγιε Βασίλη μου, ιδίως από προσφυγόπουλα, οπότε σταματώ εδώ.

Στα σπίτια που θα πας, Άγιε Βασίλη, πες στους ανθρώπους να κοιτάξουν μέσα στα μάτια των σκύλων. Θα δουν μέσα σ’ αυτά το ίδιο βλέμμα, το βλέμμα του λύκου. Πριν από περίπου 30.000 χρόνια ο άνθρωπος εξημέρωσε το λύκο. Από τότε, ο σκύλος, αυτός ο απόγονός μας, έγινε ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου, ενώ εμείς οι λύκοι παραμείναμε στο ρόλο του «εχθρού». Αν κρίνουμε βέβαια από τα αναρίθμητα αδέσποτα και τις φόλες (αυτήν την φριχτή κοινή μας μάστιγα), τότε μάλλον βγάζουμε το συμπέρασμα ότι ο άνθρωπος δεν επιφύλαξε ιδιαίτερα καλή μοίρα ούτε και για τον σκύλο.

Στα παραμύθια όπως η «Κοκκινοσκουφίτσα» και τα «Τρία Γουρουνάκια» με τα οποία μεγάλωσαν γενιές και γενιές παιδιών, εμείς ήμασταν οι κακοί ήρωες. Οι άνθρωποι λησμόνησαν τις παραδόσεις και τα παραμύθια στα οποία έχουμε το ρόλο του καλού, όπως στο θρύλο του Ρωμύλου και του Ρώμου ή, πιο πρόσφατα, στο Βιβλίο της Ζούγκλας με τον Μόγλη.

Επίσης ξεχνούν ότι ύπαρξή μας είναι άρρηκτα και αλληλένδετα συνδεδεμένη με τα δασικά οικοσυστήματα. Χωρίς εμάς, αυτά θα είναι λειψά. Χωρίς εμάς, τα δάση και τα βουνά, θα χάσουν ένα μεγάλο μέρος από την άγρια ομορφιά τους. Διότι ο λύκος θα συμβολίζει πάντα την ανήμερη φύση, το άγριο πνεύμα του δάσους και όλα αυτά που ο άνθρωπος δεν μπόρεσε να καθυποτάξει.

Ευχαριστώ πολύ,
ένας λύκος της ΠάρνηθαςΦωτογραφία λύκου - Μαρτίνος Γκαίτλιχ

(και για την αντιγραφή, Μαρτίνος Γκαίτλιχ, Βιολόγος – Περιβαλλοντολόγος)

Πηγή 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου