Τρίτη 31 Ιουλίου 2012

Το φυσικό περιβάλλον και πάλι στο στόχαστρο

Στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας ιδρύθηκαν και συγκροτήθηκαν οι Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών υπό την απειλή καταδικών του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή εν είδει επίδειξης προστασίας από τις κυβερνήσεις προς την Ε.Ε., ώστε να αποτραπεί η επιστροφή κοινοτικών κονδυλίων τα οποία είχαν δαπανηθεί χωρίς προστασία του φυσικού πλούτου, στην πράξη. Τώρα ανακοινώνεται αυθαίρετα η συρρίκνωση των 29 Φορέων και η συγχώνευσή τους κατά προσέγγιση σε 14 (ένας ανά 13 περιφέρειες), ερήμην των αρμόδιων υπηρεσιών του ΥΠΕΚΑ, αλλά και της Επιτροπής "Φύση 2000", του κεντρικού επιστημονικού γνωμοδοτικού οργάνου του κράτους για τον συντονισμό, την παρακολούθηση και αξιολόγηση των πολιτικών και μέτρων προστασίας της ελληνικής βιοποικιλότητας.
Το σκάνδαλο της κυβερνητικής απόφασης έγκειται στο γεγονός ότι οι Φορείς Διαχείρισης δεν χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό και τα Διοικητικά τους Συμβούλια δεν αμείβονται. Πηγή χρηματοδότησης αποτελούσαν και αποτελούν τα κοινοτικά προγράμματα και εσχάτως προστέθηκαν πόροι του πράσινου ταμείου (με έσοδα από πρόστιμα για ρύπανση, τακτοποίηση ημιυπαίθριων χώρων και λοιπών παρανομιών κ.ά). Για τη στήριξη λειτουργίας των φορέων προβλέφθηκε πίστωση 1 εκατ. ευρώ κατά το 2012, ενώ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ και έως τα τέλη του 2015 εν γένει για τις προστατευόμενες περιοχές προγραμματίζεται η διάθεση 4,7 εκατ. ευρώ με εθνική συμμετοχή μόλις 5%. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι υπό την ευθύνη των 29 Φορέων Διαχείρισης βρίσκεται μόνον το 30% των προστατευόμενων περιοχών του δικτύου Natura 2000.



Δεν χρηματοδοτούμαστε από τον κρατικό προϋπολογισμό

Την έντονη διαμαρτυρία τους "για τον σχεδιασμό της πολιτείας σχετικά με τα Εθνικά Πάρκα και τους Φορείς Διαχείρισης, ο οποίος πραγματοποιείται χωρίς καμία διαβούλευση και συνεργασία με τους Φορείς, τους άμεσα ενδιαφερόμενους και πιο αρμόδιους να βοηθήσουν στον ορθό σχεδιασμό, ο οποίος έχει ήδη ξεκινήσει, αλλά με απώτερο σκοπό την υλοποίησή του μετά τη λήξη του Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α. το 2015", εκφράζει η Συντονιστική Επιτροπή του Δικτύου Προέδρων των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών σε επιστολή της με ημερομηνία 23 Ιουλίου προς το σύνολο των αρμοδίων, μία ημέρα πριν από την ανακοίνωση των "συγχωνεύσεων". Η Συντονιστική παρέχει πλήθος κρίσιμων στοιχείων για τον ρόλο των Φορέων, αλλά και για τη χρηματοδότησή τους σχεδόν αποκλειστικά από κοινοτικούς πόρους.

Όπως επισημαίνεται:

"- Η χρηματοδότηση των Φορέων Διαχείρισης Προστατευομένων Περιοχών δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. Καλύπτεται σχεδόν αποκλειστικά (ποσοστό μεγαλύτερο του 95%) από ευρωπαϊκά κοινοτικά κονδύλια (π.χ. πόροι από το Ευρωπαϊκό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για το Περιβάλλον - Γ'ΚΠΣ - ΕΠ.ΠΕΡ. 2006-2009 και Ε.Σ.Π.Α. - Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α. 2010-2015 ή πόροι από τα ΠΕΠ, LIFE, INTERREG, 6ο και 7ο Χρηματοδοτικό Πλαίσιο Έρευνας της Ε.Ε.) και από ιδίους πόρους.

- Το προσωπικό των Φ.Δ. της χώρας μας απασχολείται και καλύπτονται οι δαπάνες του αποκλειστικά από την υλοποίηση των προαναφερθέντων ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Ενδεχόμενη μείωση του απασχολούμενου προσωπικού στους Φορείς Διαχείρισης θα σημάνει αυτόματα την αδυναμία υλοποίησης των εγκεκριμένων και χρηματοδοτούμενων ήδη από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγραμμάτων, καθώς και τη μη απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων, με συνεπακόλουθη μείωση των κρατικών εσόδων (μέσω της μη είσπραξης των σχετικών φόρων από τις αντίστοιχες δαπάνες - φόρος εισοδήματος, ΙΚΑ, ΦΠΑ αναλωσίμων και παγίων κ.λπ.).

- Τυχόν μείωση του απασχολούμενου προσωπικού στους Φορείς Διαχείρισης θα έχει, επίσης, ως συνέπεια τη μη σωστή ανταπόκριση των Φ.Δ. στην υποχρέωση που έχουν για την εποπτεία και παρακολούθηση των περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών αρμοδιότητάς τους, με αποτέλεσμα τη σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση των προστατευόμενων περιοχών της χώρας μας. Αυτό, σε ορισμένες περιπτώσεις δυνητικά, μπορεί να έχει ως συνεπακόλουθο αποτέλεσμα την ενεργοποίηση της διαδικασίας επιβολής προστίμων στην Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Ένωση (π.χ. στην περίπτωση του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου υπάρχει ο κίνδυνος επιβολής προστίμου 48 εκατομμυρίων ευρώ από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σε περίπτωση διαπίστωσης ελλιπούς λειτουργίας του από τη Δ/νση Περιβάλλοντος της Ε.Ε.). Είναι προφανές ότι σε μια τέτοια περίπτωση η επιβάρυνση στην εθνική οικονομία θα είναι πολλαπλάσια του οφέλους που θα προκύψει από την τυχόν μείωση του μισθολογικού κόστους των Φορέων.

- Επίσης, πρέπει να τονιστεί ότι τα Διοικητικά Συμβούλια και οι πρόεδροι των Δ.Σ. των Φορέων Διαχείρισης των προστατευμένων περιοχών εργάζονται εθελοντικά (αμισθί) για την ομαλή λειτουργία των Φορέων, την αποτελεσματική προστασία και ορθολογική διαχείριση των Εθνικών Πάρκων και την ορθή διεκπεραίωση των στόχων των χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, χωρίς καμία επιπλέον επιβάρυνση των Φορέων.

- Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ο καθοριστικός ρόλος των Φ.Δ. στην επιτυχή ανταπόκριση της Ελλάδας στις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της για την 3η Εθνική Αναφορά/Έκθεση Εφαρμογής της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ (περίοδος αναφοράς 2007-2012, άρθρο 17 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ), ρόλος για τον οποίο άλλωστε μεριμνά η Ε.Ε. μέσω της χρηματοδότησης των Φ.Δ. (2010-2015 - Πρόγραμμα ΕΣΠΑ), και τον οποίο είναι προφανές ότι οι Φ.Δ. δεν θα μπορέσουν να διαδραματίσουν σε περίπτωση αδυναμίας λειτουργίας τους".

Η Συντονιστική Επιτροπή υπενθυμίζει το "αντικείμενο έργασίας των φορέων", δηλαδή: τη διατήρηση, προστασία και διαχείριση περιβαλλοντικά ευαίσθητων φυσικών οικοτόπων και ειδών προτεραιότητας με βάση τις αντίστοιχες κοινοτικές Οδηγίες και αφετέρου τη δυνατότητα που παρέχουν οι προστατευόμενες περιοχές για απόκτηση συγκριτικού οικονομικού πλεονεκτήματος σε τοπικό, αλλά και εθνικό επίπεδο, από το γεγονός ότι δρουν ως μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης καθώς και "φυτώριο" καινοτόμων αναπτυξιακών δραστηριοτήτων φιλικών προς το περιβάλλον.

Στο ίδιο μήκος κύματος και η επιστολή του Συλλόγου Εργαζομένων Φορέων Διαχείρισης με την επωνυμία "Ελληνική Φύση", αναφέρεται στη συνταγματική υποχρέωση για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και εξηγεί ότι οι Φ.Δ.Π.Π. από την ίδρυσή τους μέχρι και σήμερα λειτούργησαν χρηματοδοτούμενοι αποκλειστικά από ευρωπαϊκά προγράμματα, κυρίως από το ΕΠΠΕΡ και από το 2010 από το ΕΠΠΕΡΑΑ, μέσω των οποίων υποστηρίχθηκαν τόσο τα λειτουργικά και μη ανελαστικά έξοδα των Φ.Δ. όσο και οι διαχειριστικές τους δράσεις. Η συμβολή των Φ.Δ.Π.Π. στην αύξηση της απορροφητικότητας των κοινοτικών πόρων και στη δημιουργία συνθηκών τοπικής κυρίως ανάπτυξης μέσα από τη χρηματοδότησή τους από το ΕΠΠΕΡΑΑ είναι προφανής και εξαιρετικά σημαντική.

Παρατηρεί επιπλέον πως "δεν υπάρχει καμία απολύτως τεκμηρίωση σχετικά με το όφελος που θα προκύψει σε επίπεδο διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, ώστε να δικαιολογούνται οι συγχωνεύσεις σε διαχειριστικό επίπεδο. Το αποτέλεσμα στη διαχείριση των Προστατευόμενων Περιοχών θα είναι μάλλον αρνητικό, σύμφωνα και με τις επίσημες τοποθετήσεις όλων των εμπλεκόμενων υπηρεσιακών και μη παραγόντων". Σημειώνουν δε ότι έχει ήδη ανατεθεί από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία σε εξωτερικό νομικό σύμβουλο η επεξεργασία σχεδίου νόμου που θα αναμορφώνει το υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο των Ν. 2742/99 & 3937/11, λαμβάνοντας υπόψη τις προτάσεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Καταλήγουν επισημαίνοντας πως ήδη οι Φ.Δ. έχουν ξεκινήσει τις διαδικασίες υλοποίησης πλήθους προκηρύξεων και συμβάσεων, μεταξύ των οποίων και οι προκηρύξεις της επιστημονικής παρακολούθησης ειδών και τύπων οικοτόπων, προκειμένου η Ελλάδα να καταθέσει έκθεση για την πρόοδο εφαρμογής της Οδηγίας 92/43 περί οικοτόπων εντός του 2013, κάτι που αποτελεί εθνική υποχρέωση ενός κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της εφαρμογής της σχετικής Οδηγίας.



Οι φορείς διαχείρισης

1. Δέλτα Νέστου - Βιστωνίδας - Ισμαρίδας

2. Εθνικού Δρυμού Πρεσπών

3. Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου Β. Σποράδων

4. Εθνικού Θαλασσίου Πάρκου Ζακύνθου

5. Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα

6. Εθνικού Πάρκου Δέλτα Έβρου

7. Εθνικού Πάρκου Κορώνειας - Βόλβης - Μακεδονικών Τεμπών

8. Εθνικών Δρυμών Βίκου - Αώου και Πίνδου

9. Λίμνης Κερκίνης

10. Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου

11. Υγροτόπων Αμβρακικού

12. Δάσους Δαδιάς - Λευκίμης - Σουφλίου

13. Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς

14. Εθνικού Πάρκου Σχοινιά - Μαραθώνα

15. Εθνικού Δρυμού Αίνου

16. Εθνικού Δρυμού Οίτης

17. Εθνικού Δρυμού Ολύμπου

18. Εθνικού Δρυμού Παρνασσού

19. Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας

20. Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων

21. Εθνικού Πάρκου Υγροτόπων Κοτυχίου - Στροφυλιάς

22. Καρπάθου - Σαρίας

23. Οροσειράς Ροδόπης

24. Όρους Πάρνωνα και Υγρότοπου Μούστου

25. Περιοχής Οικ/ξης Κάρλας - Μαυροβουνίου - Κεφαλόβρυσου - Βελεστίνου

26. Περιοχής Οικοανάπτυξης Λίμνης Παμβώτιδας

27. Ποταμών Αχέροντα - Καλαμά

28. Χελμού - Βουραϊκού

29. Λίμνης Καστοριάς
http://www.avgi.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου